بررسی نحوۀ گسترش فیزیکی شهر ارومیه با استفاده از مدل های کمی

رشد ناموزون، گسترش افقی و پراکنده‌رویی­ در شهرها، از جمله مسائل و موضوع‌های مهم در سطح جهانی و شهرهای امروزی است که سبب تخریب و از بین­رفتن باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی اطراف شهرها و تبعات منفی دیگری شده و اهمیت هدایت آگاهانه و کنترل گسترش شهرها را دوچندان کرده است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی چگونگی توسعة فیزیکی شهر ارومیه در چندین دهة اخیر است. بدین­ترتیب، مشخص می‌شود آیا این توسعه در راستای رسیدن به پایداری است یا گسترش این روند به ناپایداری هرچه بیشتر می­انجامد.در این پژوهش، از روش­های مختلفی از جمله رویکرد تاریخی، توصیفی- تحلیلی و عملی به کمک مدل آنتروپی شانون و مدل هلدرن بهره گرفته شده است. نتایج نشان می‌دهد روند رشد و گسترش شهر ارومیه در سه دهة گذشته به ناپایداری­ها دامن زده و متناسب با نیازهای جمعیتی شهر نبوده است؛ به‌طوری‌که 9/69 درصد از رشد شهر، ناشی از افزایش جمعیت و 1/30 درصد آن ناشی از گسترش اسپرال و ناموزون شهری بوده است که فراتر از نیازهای جمعیتی است. این نبود تناسب سبب دست‌اندازی به زمین‌های حاصلخیز کشاورزی اطراف شهر شده است. بدین­ترتیب، حراست از زمین­های حاصلخیز طبیعی و حفظ آن، اتخاذ رویکردهایی مناسب برای مقابله با این فرایند و حرکت به‌سوی یکپارچگی و فشردگی شهری ضروری به‌نظر می­رسد.